・ち【血】 1. Máu  〔＝血液〕

※血を吐く　Nôn ra máu, ho ra máu

※血を流す Chảy máu

※ちにうえた【血に飢えた】 Khát máu (Dùng như tính từ)

※血の付いたシャツ 彼は唇から血を流していた Anh ta môi bị chảy máu

※妻に輸血するため血を400ccとった Tôi cho 400cc máu để tiếp máu cho vợ tôi.

2. Dòng máu, huyết thống

※彼と僕の間には血のつながりがある Giữa hắn và tôi có quan hệ máu mủ.

※彼は貴族の血を引いている Anh ta mang dòng máu quí tộc

※血は水よりも濃い Một giọt máu đào hơn ao nước lã.(???)

※血で血を洗う　Nồi da xáo thịt, người cùng dòng máu tranh chấp với nhau

※血を血で洗う争いとなった 血と汗の結晶　 Thành quả của mồ hôi và máu

※万人の人の血と汗の結晶として出来た海底トンネルである Đường hầm dưới đáy biển hoàn thành nhờ sự kết tinh của máu và mồ hôi của hàng vạn on người.

※血の海　 Biển máu

※血を吐く思い　Tâm trạng đau đớn

※血を吐く思いで妻子に別れを告げて戦地に向かった Anh ta đau đớn nói lời chia tay với vợ con và bước chân ra chiến địa.

・けつえき【血液】 Máu, huyết dịch

※血液の循環をよくする Tăng cường tuần hoàn máu

※O型の血液 Máu nhóm O

※血液型　 Nhóm máu

※けつえきぎょうこ【血液凝固】　 Sự đông máu

※血液銀行　 Ngân hàng máu

※血液検査　 Kiểm tra máu

※けつえきじゅんかん【血液循環】　 Sự tuần hòan máu

・じんけつ【人血】 Máu người

・れいけつ【冷血】 Máu lạnh, vô tình, lạnh lùng

※れいけつかん【冷血漢】　 Gã máu lạnh

※冷血動物　 Động vật máu lạnh

・おんけつ【温血】Máu nóng

※温血動物 Động vật máu nóng

・けっかん【血管】 Huyết quản, mạch máu

※どうみゃく、じょうみゃく、もうさいかんはけっかんである【動脈,静脈,毛細管は血管である】 Động mạch, tĩnh mạnh, mao mạch là huyết quản.

・どうみゃく【動脈】 Động mạch

※どうみゃくほむら【動脈炎】 Viêm động mạch

※どうみゃくこうかしょう【動脈硬化(症) 】Xơ cứng động mạch

※どうみゃくこぶ【動脈瘤】　 Chứng phình động mạch
・じょうみゃく【静脈】 Tĩnh mạch

※じょうみゃくこうかしょう【静脈硬化症】　 Chứng xơ cứng tĩnh mạch

※静脈注射　 Tiêm vào tĩnh mạch

・もうさいけっかん【毛細血管】 Mao mạch

・こどう【鼓動】 , 鼓動するSự đập của tim

※鼓動が早く(激しく)なった Tim tôi đang đập nhanh

※この機械は心臓の鼓動を記録する Cái máy này ghi lại nhịp đập của tim.

※胸の鼓動が彼に聞こえるのではないかと思った Tôi nghĩ là anh đấy đã nghe được nhịp đập của trái tim tôi.

・みゃく【脈】 Mạch

※脈が速い(おそい) Mạch đập nhanh (chậm)

※この患者の脈は弱い Mạch của bệnh nhân này yếu.

※脈をとる Bắt mạch

・しゅっけつ【出血】 Xuất huyết, chảy máu

※顔から出血していた Mặt anh ta đang chảy máu

※出血を止める Cầm máu

※出血多量　 Mất máu nhiều　

※出血多量で死亡した Đã chết vì mất máu nhiều

・ないしゅっけつ【内出血】 Xuất huyết nội

※内出血する はなぢ【鼻血】 Máu mũi

※子供が鼻血を出している Đứa trẻ đang bị chảy máu mũi

・ちのり【血糊】 Vết máu khô

※血糊の付いた刀 Lưỡi dao dính máu

・ちへど【血反吐】 Bãi máu, ngụm máu

※血へどを吐く Nôn ra một ngụm máu

・かえりち【返り血】 Máu văng ngược, máu bắn ngược

※犯人は被害者の返り血を浴びていた Tên tội phạm người nhuộm đầy máu (văng vào người) của nạn nhân.

・ちまみれ【血塗れ】　＝ ちだらけ【血だらけ】 Nhuộm đầy máu

※血まみれのシャツ Cái áo sơ mi nhuộm máu

・ちばしる【血走る】　Nổi vằn máu, nổi lên tia máu (Khi hưng phấn, nổi giận…)

※目が血走っていた Mắt anh ta đỏ ngầu những tia máu

・じゅうけつ【充血】 Sung huyết (Bệnh hay do trạng thái sinh lý)

※充血する Bị sung huyết

※充血した目 Mắt bị sung huyết

・しけつ【止血】 , 止血する Cầm máu

※止血剤　 Thuốc cầm máu

・がくしゅう【学習】　Học tập (chủ yếu dùng chỉ việc học ở trường học)

※学習する 　　　　　　learn; study

・べんきょう【勉強】, 勉強する

1 . Học tập (chỉ việc học tập nói chung, không kể là họ ở trường hay ngoài nhà trường)  

※勉強を怠ける 　　　Lười học

※君は勉強が足りない Mày học chưa đủ siêng.

2 . Siêng năng 〔=勤勉〕

※こんな夜遅くまでお仕事とはなかなかご勉強ですね Anh thật là siêng năng, làm việc ngay cả giờ khuya như thế này.

3 . Bài học

※あの子にはいい勉強だ Đó là bài học tốt cho nó.

・ふくしゅう【復習】 Ôn tập

※復習する れんしゅう【練習】, 練習する  Luyện tập, bài luyện, bài tập, vận động

※発音の練習 Luyện phát âm.

※劇の練習(をする) Tập diễn kịch

※あのゴルファーは練習不足で腕が鈍っている Tay thủ môn đó luyện chưa đủ, tay chụp còn yếu quá.

※練習機　Máy dùng để tập, ví dụ như máy bay huấn luyện…

※練習場　Sân tập

※練習帳　 Sách bài tập, quyển bài tập

※練習問題　Bài tập (Thường dùng trong trường hợp bài tập luyện ngữ pháp)

・ならう【習う】 Học

※だれについて英語を習ったのですか Anh học tiếng Anh với ai vậy?

※週に2度オルガンを習っている Cô ấy học đàn oọc-găng tuần 2 lần

・まなぶ【学ぶ】 Học

※よく学びよく遊べ 　　　　Học nhiều và chơi cũng phải nhiều.

※彼からフランス語を学んだ Tôi học tiếng Pháp từ anh ta.

・きたえる【鍛える】 　　　Luyện, huấn luyện

※意志(心身)を鍛える 　　　Rèn luyện ý chí

※体を鍛える 　　　　　　　Rèn luyện thể hình

・なれる【慣れる】 Trở nên quen, trở thành tập quán, thuần thục

※外国語を聞くのに慣れていない Chưa quen nghe tiếng nước ngoài.

※寒い天候に慣れなくては Tôi cần phải quen với thời tiết lạnh

※彼は慣れた手付きでナイフとフォークを操った Anh ta dùng dao và nĩa với đôi tay thành thạo.

※使い慣れたペン Cây viết quen dùng

※新しい靴がやっと足に慣れてきた Đôi giày mới cuối cùng đi đã quen.

・ならす【慣らす】 Làm cho quen, luyện cho quen

※レースに備えて足を慣らす Khởi động đôi chân trước khi vào cuộc đua.

・よしゅう【予習】 Học trước

※明日の予習は済んだか Cậu đã học trước bài ngày mai chưa?

・どくしゅう【独習】 Tự học

※独習で得たコンピュータの知識 Kiến thức máy tính có được nhờ tự học

※彼は英語を独習している Anh ta tự học tiếng Anh.

※独習書Sách tự học

・りゅうがく【留学】 , 留学するDu học

・いちやづけ【一夜漬け】 Nhồi nhét, học vội trước ngày thi

※一夜漬けで勉強する Nhồi nhét (Học vội) kiến thức ngay trước kỳ thi.

・きおく【記憶】, 記憶する Trí nhớ, sự nhớ lại

※彼は老齢のため記憶が悪くなった Ông ấy tuổi đã già nên trí nhớ đã kém đi.

※私の記憶が間違っていなければあれは彼女の夫だ Nếu tôi nhớ không nhầm thì người kia là chồng của cô ấy.

※彼の勇敢な行いは人々の記憶に残っている Hành động dũng cảm của anh ấy đọng lại trong ký ức mọi người. ※きおくそうしつ状しょう【記憶喪失症】　Bệnh mất trí nhớ

※記憶力　 Khả năng nhớ, sức nhớ　

※彼は記憶力がよい(悪い) Anh ta có trí nhớ tốt (xấu)

・あんき【暗記】 Học thuộc lòng

※暗記力　 Khả năng học thuộc lòng　

・わすれる【忘れる】 Quên

※彼女の住所を忘れた Tôi đã quên mất địa chỉ của cô ta.

※本に夢中になって時のたつのも忘れていた Vùi đầu vào sách quên mất cả cảm giác thời gian đang trôi qua.

※彼は寝食を忘れて働いた Anh ta làm việc quên ăn quên ngủ

※鍵を忘れてきた Tôi đã để quên chìa khóa

※悩みを酒で忘れようとした Cố dùng rượu để giải cơn sầu.

・おしえる【教える】 Dạy, chỉ, thông báo, báo

※高校で化学を教えている (Anh ta) dạy môn hóa ở trường cấp 3.

※彼にコンピュータの使い方を教えてもらった Tôi đã nhờ anh ta dạy cách sử dụng máy tính.

※このクッキーの作りかたを教えてください Anh chỉ cho tôi cách làm cái bánh này được không?

※人に道を教える Chỉ đường

※電話番号を教えて下さい Cho tôi biết số điện thoại đi.

・きょうせい【矯正】,  矯正する  Điều chỉnh, sửa, chỉnh lại

※発音を矯正する Chỉnh sửa lại phát âm

※悪い風習を矯正する Sửa đổi lại các tập tục xấu

※矯正施設　 Cơ sở giáo dưỡng trẻ vị thành niên.

・かんか【感化】 Cảm hóa, bị ảnh hưởng

※感化する 彼は悪い友達に感化されやすい Anh ta đễ bị bạn xấu dụ dỗ

・こうえん【講演】 Giảng

・かんこく【勧告】 Khuyên bảo, khuyên

※勧告に従う Nghe theo lời khuyên

※医者が勧告したのに酒をやめなかった Anh ta không bỏ rượu được mặc dù đã được bác sĩ khuyên.

・けいこく【警告】 Cảnh cáo, cảnh báo

※警告する なんの警告もなしに発砲した Nhả đạn mà không cần báo trước.

※酒を飲み過ぎないよう彼に警告した Tôi báo trước cho anh ta là đừng nên uống rượu nhiều.

※警告灯　 Đèn báo (Đèn xi-nhan của xe ô tô…)

・ヒント Gợi ý

※ヒントをあげよう Tôi sẽ cho anh chút gợi ý.

・してい【指定】 ,  指定する Chỉ định, chỉ thị

※お会いする場所と時間を指定してください Hãy cho tôi biết nơi và thời gian gặp.

※学校指定の書店 Tiệm sách do trường chỉ định

※指定券　 Vé có ghi số ghế

※指定席　 Ghế có ghi số

・しめい【指名】, 指名する  Chỉ tên, đề cử

※市長に指名された人は森さんです Người được đề cử lên làm thị trưởng là ông Mori

※彼をその地位に指名したのはだれか Ai chỉ định anh ta vào vị trí đó?

※彼は先生に指名されて立ち上がった Anh ta đứng lên khi bị thầy giáo gọi tên.

※指名手配　 Lệng truy nã, sự truy nã

※警察は犯人を全国に指名手配した Cảnh sát đang truy nã phạm nhân trên toàn quốc.

※指名手配犯人　 Tội phạm bị truy nã

※指名入札　 Việc đấu thầu qua chỉ định, sự chỉ định thầu

・みせる【見せる】 Cho xem, cho thấy, giả vờ

※写真を見せてくれた Anh ta đã cho tôi xem ảnh.

※病気のように見せる Giả vờ bị bệnh

・ゆびさす【指差す】 Chỉ

※彼は妹を指差した Hắn ta chỉ ngón tay vào mặt đứa em gái.

・ひょうじ【表示】 , 表示する Chỉ thị, biểu thị, nội dung nhãn hiệu hàng hóa…

※非常口は緑の文字で表示してある Cửa thoát hiểm được ghi bằng chữ màu xanh.

※試験の時間割は明日掲示板に表示される Lịch thi sẽ được treo lên bảng niêm yết vào ngày mai.

・けいじ【掲示】 Niêm yết, thông báo

※掲示板　 Bảng niêm yết

・れっきょ【列挙】 Liệt kê

※彼はその計画の欠点を列挙した Anh ta liệt kê ra từng khuyết điểm trong bản kế hoạch đó.

・せつめい【説明】, 説明する  Giải thích, thuyết minh

※彼の説明は実に明瞭でだれにでも理解出来た Giải thích của anh ta thật là rõ ràng, ai cũng đã có thể hiểu được.

※それは説明の要がない Cái đó không cần phải giải thích.

※人生には説明出来ないことがたくさんある Trong đời người có nhiều thứ không thể giải thích được.

※自分の行動を説明する Giải thích hành động của bản thân.

※説明書　Tập thuyết minh, tập hướng dẫn

※説明図　 Sơ đồ thuyết minh
・かいめい【解明】 Làm rõ, giải đáp, giải ra

※宇宙の本質を解明する Giải được bản chất của vũ trụ.

※事故の原因を解明する Tìm ra nguên nhân tai nạn.

※古代のなぞを解明する Giải ra bí ẩn của thời cổ đại.

・いましめる【戒める】 Răn bảo, khuyên răn, khuyên nhủ, dặn trước, báo trước, la mắng, quở trách

※スピードを出し過ぎないように戒めた Tôi nói với anh ta trước là đừng có chạy (xe) nhanh quá.

※彼は近所の子供らのいたずらをきつく戒めた Anh ta quở trách trò nghịch ngợm của mấy đứa trẻ láng giềng

・いけん【意見】 Ý kiến

※意見を求める Xin ý kiến

※意見を述べる Đưa ra ý kiến

※意見なし Miễn bàn.

※意見が衝突しそうだ Hình như bọn nó xung đột ý kiến với nhau.

※意見する Có ý kiến

※息子に意見してその計画をやめさせてください Anh hãy có ý kiến với con anh nói nó bỏ kế hoạch đó đi.

※あの学生たちには意見をしてもむだだ Góp ý cho mấy đức học trò đó chỉ phí thời gian mà thôi.

・しかる【叱る】Mắng

※遅刻してしかられた Tôi bị mắng vì đã đến trễ

※しかられるぞ Coi chừng bị mắng đấy!

・おこる【怒る】 Tức giận, giận, nổi giận, mắng

※そのことで私に怒っているのか Mày giận anh vì chuyện đó đấy à?

※彼は怒って私になぐりかかった Anh ta nổi giận đánh tôi.

※あの子はよく先生に怒られる Thằng bé đó hay bị thầy mắng

・ばっする【罰する】 Phạt

※汚職官吏を法に照らして罰しようではないか Mấy thằng quan tham thì phải xử theo pháp luật thôi.

※そんなことをすれば必ず罰せられる Mày mà làm thế coi chừng bị phạt đấy.

・がっこう【学校】 Trường học

※洋裁(料理)学校 Trường dạy may (dạy nấu ăn)

※専門学校 Trường nghề, trường kỹ thuật

※学校に通う Đi đến trường

※学校をさぼる Trốn học

※学校をやめる Nghỉ học, không học nữa

※学校を休む Nghỉ học một ngày, giờ học nào đó

※子供を学校へやる Cho con đến trường học

※学校医　 Bác sĩ học đường

※学校教育　 Giáo dục phổ thông, giáo dục trong trường học

・だいがく【大学】 Đại học

※総合大学 Đại học tổng hợp

※単科･分科大学 Đại học chuyên ngành, chuyên khoa

※大学院　Trường sau đại học

※大学進学率　 Tỉ lệ học sinh lên đại học

※大学生　 Sinh viên

※大学卒業生　 Người tốt nghiệp đại học

※大学病院　 Bệnh viện trực thuộc trường đại học

・ぶんこう【分校】Trường chi nhánh

・じゅく【塾】 Trường dự bị, trường luyện thi〔＝進学塾〕, trường học thêm〔＝補習塾〕

※がくない【学内】　Trong trường học

※学内の秩序を守る Giữ gìn trật tự trong trường học.

※うわさが学内に広まった Tin đồn đã lan khắp trong trường

・キャンパス Cơ sở (của trường đại học)

・こうしゃ【校舎】 Nhà học, dãy phòng học

・きょうしつ【教室】 Phòng học, lớp học

・にゅうがく【入学】, 入学する Nhập học

※入学を志願する Xin nhập học

※にゅうがくがんしょ【入学願書】　Đơn xin nhập học　

※入学願書を出す入学金　 Tiền nhập học

※入学式　 Lễ khai giảng

※入学試験　 Kỳ thi tuyển sinh　

※入学試験を受ける Thi tuyển

※入学試験問題 Đề thi tuyển

※入学者Học sinh, sinh viên trúng tuyển sẽ vào nhập học, học sinh mới　

※入学手続き Hồ sơ nhập học　

※入学手続きをする Làm hồ sơ nhập học

・しゅうがく【就学】, 就学する  Đi học (thường dùng chỉ cho học sinh bắt đầu đi học tiểu học)

※子供を就学させる Cho con đến trường

※未就学児 Trẻ em chưa đến tuổi đi học

※就学年齢　 Tuổi đến trường, tuổi đi học

※就学率　Tỉ lệ đi học

※日本は小学校の就学率が100パーセントに近い Tỉ lệ học sinh vào học tiểu học ở Nhật Bản gần 100%

・つうがく【通学】 Đi học

※バス(電車 / 自転車)で通学する Đi học bằng xe buýt (xe điện/xe đạp)

※徒歩で通学する Đi bộ đến trường

・しけん【試験】 Kỳ thi

※試験をする Thi

※学力試験 Thi kiểm tra hoc lực

※筆記(口述)試験 Thi viết (vấn đáp)

・ごうかく【合格】 Đậu

※合格する〔試験に〕 Đậu kỳ thi

※合格証　 Giấy báo đậu

※合格点　 Điểm đậu

・ざいがく【在学】 Đang còn đi học, đang còn là học sinh sinh viên

※在学する 在学中に Khi còn đi học…

※在学証明書　Giấy chứng nhận sinh viện, học sinh

・てんこう【転校】 Chuyển trường

※私立中学に転校する Chuyển sang trường phổ thông trung học dân lập

※転校生　 Học sinh chuyển từ trường khác đến

・へんにゅう【編入】 Vào học giữa chừng

※編入する編入試験　 Kỳ thi vào　học giữa chừng

※彼は3年の編入試験を受けてこの大学に入った Anh ta thi đậu kỳ thi vào học thẳng năm 3 của trường đại học của trường này.

・ていがく【停学】 Ngưng học, tạm nghỉ học một khoảng thời gian

※彼は無期停学に処せられた Anh ta bị xử phạt không được tới trường trong thời gian vô hạn định.

・きゅうこう【休校】 Trường đóng cửa, nghỉ

※休校する close (a) school

※今日は休校だ Hôm nay trường đóng cửa

・たいがく【退学】 Nghỉ học hẳn

※健康上の理由で退学した Nghỉ học vì lý do sức khỏe

※退学処分　 Xử phạt bằng cách cho nghỉ học

※退学届　 Đơn xin nghỉ học

・ふごうかく【不合格】 Rớt

※入試で不合格になった Đã rớt kỳ thi tuyển sinh

※胸部が弱いので徴兵検査に不合格になった Anh ta đã rớt kỳ thi khám tuyển quân sự vì bộ ngực yếu.

※不合格品　 Hành không đạt tiêu chuẩn, hàng dạt

・そつぎょう【卒業】, 卒業する  Tốt nghiệp (Dùng cho tốt nghiệp cấp 1, 2, 3, đại học…)

※いつ高校を卒業しましたか Khi nào anh tốt nghiệp cấp 3 vậy.

※卒業式　 Lễ tốt nghiệp

※卒業試験　 Kỳ thi tốt nghiệp

※卒業証書　 Bằng tốt nghiệp

※卒業論文　 Luận văn tốt nghiệp

・しゅうりょう【修了】 Tốt nghiệp, hoàn thành khóa học (Dùng cho tốt nghiệp trường ngoại ngữ, cao học hay một khóa học có kỳ hạn….)

・クラス Lớp học, cấp, hạng

※初心者クラス Lớp học cho người mới bắt đầu

※エコノミークラスでロンドンまで飛んだ Bay đến Luân đôn bằng ghế máy bay hạngthường.

※クラスメート　 Bạn cùng lớp

・かもく【科目・課目】 Các mục, môn học, khoản

※勘定科目 Các khoản để tính tiền

※必修科目 Các môn học bắt buộc

※選択科目 Các môn học tự chọn

・じゅぎょう【授業】 Giờ học

※授業をする Lên lớp

※授業に出る(出ない) Tham dự giờ học

※夜間授業 Lớp đêm

※授業の最中に Trong giờ học

※彼は数学の授業についていけなかった Cậu ta không theo nổi môn toán

・こうぎ【講義】, 講義する  Giảng bài, buổi giảng

※講義に出る Dự giảng

・かてい【課程】  (＝コース) Khóa

※修士課程を終了して博士課程へ進んだ Đã lên học tiếp khóa Tiến sĩ sau khi kết thúc khóa Thạc sĩ.

・じっしゅう【実習】 , 実習する Thực hành, thực tập

※職場実習 Thực hành nghề

※料理の実習をする Thực tập nấu nướng

※3週間の教育実習をした Chúng tôi đã thực tập giảng dạy trong 3 tuần.

※実習生　 Sinh viên thực tập, thực tập sinh

・ゼミナール Hội thảo, buổi học dạng thảo luận

・シンポジウム Hội nghị chuyên đề

※現代美術シンポジウムを行う Tiến hành hội thảo chuyên đề về nghệ thuật hiện đại.

・がくちょう【学長】 Hiệu trưởng

・せんせい【先生】 Dùng gọi thầy giáo, bác sĩ, luật sư, nhà văn…

・おんし【恩師】 Ân sư

・がくせい【学生】 Sinh viên

※学生会館　 Hội quán sinh viên

※学生証　 Thẻ sinh viên

※学生割引　 Sự giảm giá cho sinh viên

※学生割引する Giảm giá cho sinh viên.

・せいと【生徒】 Học sinh nói chung, học trò

・けんしゅう【研修】 Học tập và thực hành, tu nghiệp

※研修する Tu nghiệp

※新入社員にコンピュータの研修が行われた Nhân viên mới đã được đi học cách sử dụng máy tính.

※研修生　 Tu nghiệp sinh

・りゅうがくせい【留学生】　Du học sinh

・おしえご【教え子】 Học trò (của ai đó, thường dùng khi người thầy nói về người đã và đang theo mình học)

・どうそう【同窓】 Cùng trường

※僕はあの人と同窓だ Tôi với anh ta đã từng học cùng một trường.

※同窓会　Hội bạn học cũ cũng lớp hay cùng trường.

・オービー【OB】 Học sinh tốt nghiệp, học sinh cũ, thành viên cũ

・チームの OB Thành viên cũ của đội bóng

・ゆうとうせい【優等生】　Học sinh ưu tú

・もはんせい【模範生】 Học sinh gương mẫu, học sinh kiểu mẫu

・れっとうせい【劣等生】　Học sinh cá biệt

・どうとく【道徳】đạo đức

※道徳的                       Có đạo đức

※道徳の乱れ              Sự sụp đổ nền tảng đạo đức

※道徳学　                  Đạo đức học

・りんり【倫理】 Luân lý, luân thường đạo lý

※倫理学　 Luân lý học

※モラル     Đạo đức

※公衆（こうしゅう）のモラル Đạo đức công chúng

※政治家のモラルを高める Nâng cao đạo đức của các chính trị gia

※彼はモラルに欠けている Anh ta thiếu đức

・てつがく【哲学】             Triết học, cách suy nghĩ

※とうようてつがく【東洋哲学】 triết học phương Đông

※それが僕の哲学だ Đó là cách suy nghĩ của tôi (Triết học của riêng tôi)

※彼には彼なりの人生哲学がある Anh ta có triết học đời sống (cách sống) của riêng anh ta.

・おん【恩】 Ân, ơn

※ご恩は一生忘れません Cả đời tôi sẽ không quên ơn của anh.

※おんをきゅうでかえす【恩を仇で返す】　 Lấy oán báo ân báo

※恩を売る　 Ban ơn, tạo ơn, có ơn

※あいつには昔から恩を売ってあるから私の頼みを断れないさ Ngày xưa tao giúp nó nhiều nên giờ nó không có thể từ chối khi tao nhờ giúp.

・おんけい【恩恵】 Ân huệ

※人に恩恵を施す Ban ơn cho người khác

※人間は日光の恩恵を受けている Con người hưởng ân huệ từ ánh sáng mặt trời.

・めぐみ【恵み】 Ân huệ, ơn đức

※恵み深い人 Người nhân từ, rộng lượng, người có lòng từ thiện

※神のみ恵みによって Nhờ ơn trời

※恵みの雨 Cơn mưa đã đợi lâu, con mưa có ích

・だいおん【大恩】 Đại ân

※大恩ある人を裏切った Nó đã phản bội người có ân lớn với nó.

※山田氏は大恩ある人です Yamada là người có ân lớn với tôi.

・むくいる【報いる】 Báo

※人の恩に報いる Báo ơn của người khác đã cho mình

※善行（ぜんこう）は必ず報われる Làm việc thiện sẽ được báo đáp

※彼女の努力は十分に報われた Nỗ lực của cô ấy đã được báo đáp

※報われぬ愛　　　　 Tình yêu không được đáp lại

・おんがえし【恩返し】 , 恩返しする Trả ân, trả ơn  

・どうぎ【道義】 Đạo nghĩa

※道義に反する Không đúng đạo nghĩa

※道義的責任　 Trách nghiệm mang tính đạo nghĩa

・せいぎ【正義】 Chính nghĩa

※正義のために戦う Chiến đấu vì chính nghĩa

・ちゅうこう【忠孝】 Trung hiếu

※ちゅうこうをまっとうする【忠孝を全うする】 Vẹn toàn cả trung lẫn hiếu

・ちゅうぎ【忠義】 Trung nghĩa, trung thành

※忠義な使用人 Người đầy tớ trung thành

※忠義者　 Người trung nghĩa

・ちゅうせい【忠誠】 Trung thành

※結婚の誓いに対する忠誠 Trung thành lời thề là sẽ kết hôn

※…に忠誠を尽くす Dốc lòng trung với…

※祖国に忠誠を誓う Thề trung thành với Tổ quốc

・ふどうとく【不道徳】 Vô đạo đức

※不道徳な Một cách vô đạo đức

※不道徳な行為 Hành vi vô đạo

・こうこう【孝行】 Hiếu

※親に孝行する Hiếu thảo với cha mẹ

※孝行息子        Người con trai có hiếu

※にょうぼうこうこうなひと【女房孝行な人】 Người chồng biết thương yêu vợ

・おやふこう【親不孝】 Sự bất hiếu với cha mẹ

※親不孝する 親不孝者 Người con bất hiếu

・おとこぎ【男気】 Khí chất nam nhi, xứng là đấng nam nhi, nghĩa hiệp, hào hiệp

※男気のある Có lòng hào hiệp, có lòng nghĩa hiệp

※男気を出してその女をかばった Anh ta đã ra tay trương nghĩa bảo vệ cho cô áy.

・がくもん【学問】    Học vấn, học thức, giáo dục, khoa học

※あの人は学問がある Anh ta là người có học.

※彼の父親は学問のない男だった Cha tôi là người không được học hành.

※彼は息子に学問をさせた Anh ta đã cho con mình đi học.

※学問だけでは立派な人間にはなれない Chỉ có học vấn thì sẽ không trở thành người vĩ đại được.

※彼の考え方は学問的だ     Cách suy nghĩ của anh ta có tính khoa học.

・がくじゅつ【学術】       Học thuật, nghệ thuật và khoa học, học vấn

・せんもん【専門】          Chuyên môn, chuyên nghiệp

※消費の研究を専門にする Chọn chuyên môn là nghiên cứu về tiêu dùng.

※それを研究するには物理学の専門的知識がいる Để nghiên cứu nó thì cần phải có kiến thực chuyên môn về vật lý học.

※彼は専門の音楽家だ Anh ta là nhạc sĩ chuyên nghiệp.

※この工場は高級車を専門に作っている Nhà máy này chuyên sản xuất xe hơi cao cấp.

※専門医　 Bác sĩ chuyên khoa

※がんかせんもんい【眼科専門医】     Bác sĩ chuyên khoa mắt　

※しんぞうびょうせんもんい【心臓病専門医】 Bác sĩ chuyên về bệnh tim.

※専門家　        Nhà chuyên môn, chuyên gia

※専門化　        Chuyên môn hóa

※専門教育　    Đào tạo kỹ thuật

・せんこう【専攻】、専攻する       Chuyên ngành

※彼は大学では何を専攻しましたか Anh học chuyên ngành gì ở đại học?

※彼は歴史を専攻している               Anh ấy học chuyên ngành lịch sử

※専攻科　Khoa đào tạo sau đại học nhưng không cấp học vị.

・かがく【科学】 Khoa học

※科学的    Có tính khoa học, có khoa học

※科学的に考える Suy nghĩ một cách khoa học.

※応用科学 Khoa học ứng dụng

※自然科学 Khoa học tự nhiên

※科学的社会主義 Chủ nghĩa xã hội khoa học

※科学者　 Nhà khoa học

※科学博物館　 Bảo tàng khoa học

・ぶんか【文科】 Ngành học về các môn xã hội (Triết học, lịch sử, văn học, kinh tế, pháp luật…)

・すうがく【数学】 Toán học

※高等数学 Toán học cao cấp

※応用数学 Toán ứng dụng

※数学者　 Nhà toán học

※さんすう【算数】 Môn số học, môn toán ở mức thấp tương đương trình độ học sinh tiểu học

・だいすう(がく)【代数(学)】 Đại số (học)

※きか‐がく【幾何学】 Hình học

・かいせき【解析】 1 . Phân tích

※データを解析する Phân tích dữ liệu

2 . Môn giải tích

※解析幾何学　 Hình học giải tích

・りか【理科】 Ngành khoa học tự nhiên

・ぶつり【物理】 Vật lý

・かがく【化学】 Hóa học

※化学記号　 Ký hiệu hóa học

※化学工業　 Công nghiệp hóa học

※かがくせんい【化学繊維】　 Sợi hóa học

※かがくひりょう【化学肥料】　 Phân hóa học

・ちがく【地学】 Ngành khoa học trái đất (Địa lý học, khoáng vật học, thạch học, điạ cầu vật lý học, địa chấn học…)

・せいぶつ【生物】 Sinh vật học

・けんきゅう【研究】 Nghiên cứu, điều tra

※研究する その問題については今研究中だ Vấn đề này đang trong giai đoạn nghiên cứu.

※研究家　  Nhà nghiên cứu

※研究科 　 Khoa sau đại học

・リサーチ Nghiên cứu, điều tra

※マーケティングリサーチ Điều tra tiếp thị

※リサーチセンター　        Trung tâm nghiên cứu

・たんきゅう【探究】　    Nghiên cứu sâu, điều tra sâu

※探究する Nghiên cứu, điều tra

※事故の原因の探究 Điều tra nguyên nhân tai nạn

※探究心　 Tinh thần chịu khó tìm tòi, nghiên cứu

・ついきゅう【追究】、追究する Truy cứu (tiếp tục điều tra, tìm kiếm những biết)

※ 真理の追究 Tìm kiếm chân lý

・ちょうさ【調査】、調査する  Điều tra, nghiên cứu

※げんちちょうさ【現地調査】 Điều tra tại chỗ

※しじょうちょうさ【市場調査】 Điều tra thị trường

※当局の調査によれば Theo điều tra của nhà chức trách…

※彼の背後関係を調査中である Đang điều tra những mối quan hệ đằng sau anh ta.

※人口を調査する Điều tra dân số

・しらべる【調べる】 1 . Điều tra, nghiên cứu, tìm kiếm, kiểm tra

※警察はその殺人事件を調べた Cảnh sát đã điều tra vụ giết người.

※事故の原因を徹底的に調べる Điều ra triệt để nguyên nhân gây tai nạn.

※故障はないかと機械を調べた Kiểm tra xem máy móc có chỗ nào bị hư không.

※容疑者のアリバイを調べる    Tìm chứng cứ phạm tội của kẻ tình nghi.

2 . Tra (từ điển, bản đồ…)

※辞書で単語を調べる Tra từ trong từ điển.

※電話番号を調べる Tìm số điện thoại

3 . Chuẩn bị

翌日教えるところを調べた Tôi đã chuẩn bị các nội dung sẽ lên lớp vào ngày mai.

4 . Tra xét, lục lọi

なくなった指輪（ゆびわ）がないか、彼の部屋を調べた Họ xét phòng anh ta để tìm xem có giấu chiếc nhẫn đã bị mất không

5 . Tra hỏi, thẩm vấn

※証人を調べる Thẩm vấn nhân chứng.

※彼は警察に調べられた Bị cảnh sát thẩm vấn

・けんさ【検査】 Kiểm tra (nghĩa rộng)

※検査する その器具は検査に合格しなかった Thiết bị này đã không đạt yêu cầu qua cuộc kiểm tra.

※井戸（いど）の水質検査をする Kiểm tra nước trong giếng

※知能検査 Kiểm tra trí thông minh

・てんけん【点検】 Kiểm tra (từng cái một, từng thứ một)

※点検する 自動車の定期 (6か月)点検 Kiểm tra định kỳ xe ô-tô (6 tháng 1 lần)(có hàm ý là kiểm tra xe đến từng bộ phận chi tiết)

※機械を点検する Kiểm tra máy móc.

・けんえつ【検閲】 Kiểm duyệt

※検閲する 新聞(映画)の検閲 Kiểm duyệt báo chí (phim ảnh)

※外国郵便物を検閲する Kiểm duyệt bưu kiện quốc tế

・けんとう【検討】 Kiểm tra (xem có tốt hay không, có được hay không…một cách có hệ thống)

※検討する 更に検討してから報告します Tôi sẽ kiểm tra thêm rồi báo cáo sau.

※検討中の法案 Dự án luật đang trong giai đoạn thảo luận

・したみ【下見】 Xem trước,kiểm tra trước, xem qua

※入試の前に校舎の下見をする Đi kiểm tra lại phòng ốc trong trường trước kỳ thi.

※かんさ【監査】 Kiểm tra, thanh tra

※会計監査           Kiểm toán

※工場を監査する Thanh tra nhà máy

・かんさつ【観察】、観察する  Quan sát

※天体（てんたい）の動きを観察する observe Quan sát sự vận động của thiên thể.

※会話を交わしながら彼女をよく観察した Tôi vừa nói chuyện vừa quan sát cô ta.

※かんさつめ【観察眼】　Con mắt quan sát　

※観察眼が鋭い Có con mắt quan sát

・たいしょう【対照】 Đối chiếu, so sánh, đối lập, tương phản

※訳文と原文を対照する Đối chiếu bản dịch với nguyên văn

・もさく【模索】, 模索する Mày mò  

※あんちゅうもさく【暗中模索する】 Mày mò trong bóng tối

・けんさく【検索】 Tra cứu

※情報検索 Tra cứu thông tin

※コンピュータでデータを検索する Tra cứu dữ liệu trên máy tính

・こころみる【試みる】 Làm thử, thí nghiệm, thử nghiệm, có dự định

※彼はその機械が動くかどうかもう一度試みた Anh ta đã thử lại lần nữa xem cái máy đó có hoạt động hay không.

※彼は来年はエベレスト登山を試みる Anh ta dự định sang năm sẽ leo đỉnh Ê-vơ-rét

・ためす【試す】 Thí nghiệm, thử

※真偽（しんぎ）のほどを試す必要がある Cần phải thử xem thật giả.

・じっけん【実験】 Sự thí nghiệm, sự thử nghiệm

※実験的な Mang tính thử nghiệm

※科学の実験をする Tiến hành thữ nghiệm khoa học

※ねずみを用いてガス中毒の実験をした Dùng chuột để thử nghiệm hiện tượng trúng độc gas

※実験科学　 Khoa học thực nghiệm

※実験材料　　Vật liệu thí nghiệm

※実験室　 Phòng thí nghiệm

・ひけつ【秘訣】 Bí quyết

・がくしゃ【学者】 Học giả

※ちょめいながくしゃ【著名な学者】 Học giả trứ danh

※学者としての良心 Lương tâm của nhà khoa học

・はくし【博士】 Tiến sĩ (còn đọc là はかせ)

※佐々木博士 Ngài tiến sĩ Sasaki

※医学博士 Tiến sĩ Y khoa

・かいめい【解明】 Giải đáp, làm rõ

※解明する 宇宙の本質を解明する Giải đáp bản chất của vũ trụ

※動機を解明する Làm rõ động cơ

※古代のなぞを解明する Giải bí ấn thời cổ đại

・きゅうめい【究明】 Làm ra, tìm cho ra

※原因を徹底的に究明すべきだ Phải triệt để làm rõ nguyên nhân

※科学者たちは癌（がん）の原因を究明中だ Các nhà khoa học đang cố tìm kiếm nguyên nhân của bệnh ung thư.

※彼の奇妙な行動の真の動機はまだ究明されていない Động cơ thật sự của cái hành động bất thường đó của anh ta chưa được làm rõ.

ぶんせき【分析】、分析する       Phân tích

※定量(定性)分析        Phân tích định lượng (định tính)

※鉱石見本を分析する Phân tích mẫu đá

・かいぼう【解剖】 Giải phẫu, mổ xẻ (để tìm kiếm, tìm tòi, khác với 手術 là để chữa bệnh) 解剖する

※しほうかいぼう【司法解剖】    Giải phẫu tư pháp

※びょうりかいぼう【病理解剖】 Giải phẫu bệnh lý

※したいをかいぼうする【死体を解剖する】 Giải phẫu xác chết

※彼の性格を解剖してみよう Hãy thử mổ xẻ tính cách của anh ta.